5 เหตุผลกิจกรรมในวันสงกรานต์
สารบัญ
วันสงกรานต์เป็นเทศกาลที่คงอยู่มาอย่างยานาน รากเหง้าทางวัฒนธรรมหลายอย่างถ่ายทอดผ่านประเพณีสงกรานต์ เช่น ความกตัญญูผ่านการกลับบ้านมาเยี่ยมญาติผู้ใหญ่และทำบุญให้บรรพบุรุษ การเป็นชาวพุทธที่ถ่ายทอดผ่านงานบุญต่างๆ ในช่วงวันสงกรานต์ โดยความเชื่อที่มีความเกี่ยวข้องกับวันสงกรานต์และได้รับการพูดถึงอย่างแพร่หลาย ได้แก่
กิจกรรมวันสงกรานต์ คือวันปีใหม่ของไทย
มาตั้งแต่ในยุคสมัยโบราณ โดยจะตรงกับ วันขึ้น 1 ค่ำ เดือน 5 และต่อมาได้มีการปรับเปลี่ยนให้เป็นหลักสากล โดยเปลี่ยนวันขึ้นปีใหม่มาเป็นวันที่ 1 มกราคม ของทุกปี แต่อย่างไรก็ตาม เราก็ยังคงยึดถือว่าวันสงกรานต์เป็นวันขึ้นปีใหม่ของไทยเช่นเดิม
รดน้ำดำหัว
ตามความเชื่อที่มีมาแต่โบราณ เชื่อว่า การรดน้ำผู้ใหญ่ เป็นการแสดงความเคารพ และขอขมาสำหรับการกระทำไม่ดีที่ผ่านมา หากมีการกระทำที่ล่วงเกินผู้ใหญ่ โดยจะมีการเตรียมน้ำอบ น้ำสะอาด ดอกไม้สด หรือพวงมาลัย นำไปรดน้ำดำหัวและไหว้ผู้ใหญ่ นอกจากนี้ ยังเป็นการขอพรจากผู้ใหญ่ที่ไปรดน้ำดำหัว ให้เกิดความเป็นสิริมงคลต่อผู้นั้น เนื่องในโอกาสที่จะก้าวสู่ปีใหม่
นอกจากนี้ ยังมี การรดน้ำ ซึ่งเป็นการรดน้ำอวยพรระหว่างเพื่อนฝูง ญาติมิตร หรือบุคคลที่อายุไม่ได้แตกต่างกันมากด้วย ขณะเดียวกันบางท้องถิ่น อย่างเช่นในทางภาคเหนือ ของที่ใช้ในการดำหัวหลักๆ ประกอบด้วย อาภรณ์ มะพร้าว กล้วย ส้มป่อย เทียน และดอกไม้ เพื่อแสดงความเคารพต่อผู้ที่อาวุโสว่า ไม่ว่าเป็น พระ ผู้สูงอายุ ซึ่งจะมีการขอขมาในสิ่งที่ได้ล่วงเกิน หรือเป็นการขอพรปีใหม่จากผู้ใหญ่เช่นกัน
สรงน้ำพระ
ประเพณีสงกรานต์ การสรงน้ำพระ จะมีด้วยกันทั้งการสรงน้ำพระสงฆ์ และพระพุทธรูป โดยเฉพาะการนำเอาพระพุทธรูปซึ่งอยู่ประจำบ้าน นำมาสรงน้ำพระ ด้วยน้ำอบ พร้อมดอกไม้ และพวงมาลัย ซึ่งตามความเชื่อโบราณแล้ว การสรงน้ำพระ ก็เป็นการกระทำที่เกิดจากจิตที่เลื่อมใสในพระรัตนตรัยแล้วต้องการถวายน้ำอบน้ำหอม อันเป็นอามิสบูชา อีกนัยหนึ่งเป็นการแสดงมุทิตาจิตในท่านผู้เป็นที่เคารพ ซึ่งพระภิกษุสงฆ์ก็จัดอยู่ในฐานะเป็นที่เคารพทางด้านจิตใจ เพราะเป็นผู้นำทางจิตวิญญาณ สืบสานหลักธรรมนำเผยแผ่
นอกจากนี้ การสรงน้ำพระ ยังถือได้ว่า เป็นการเริ่มต้นสิ่งที่เป็นมงคลในวันปีใหม่ด้วย จะทำให้เกิดความสุขความร่มเย็นตลอดปีใหม่ ขณะเดียวกัน ยังมีความเชื่อว่า การสรงน้ำพระพุทธรูปเป็นการทำความสะอาดพระที่ตลอดทั้งปีเราได้กราบไหว้ ขณะที่การสรงน้ำพระสงฆ์ เป็นการช่วยให้ท่านเย็นสบายในช่วงฤดูร้อนที่ถือว่าเป็นช่วงเวลาที่ร้อนที่สุดของปีด้วย
ก่อเจดีย์ทราย
ปกติแล้วประเพณีการก่อกองทรายจะจัดขึ้นในวันใดวันหนึ่งระหว่างวันที่ 13-15 เมษายน ตามความเชื่อคือ หากเมื่อก่อกองทรายแล้วจะได้อานิสงส์ไม่ตกนรก หากเกิดใหม่ก็จะมีเกียรติยศ มีชื่อเสียง แต่ในความจริงแล้วเป็นกุศโลบายเพื่อให้ชาวบ้านขนทรายเข้าวัดเพื่อถมที่ในวัด หรือนำทรายนั้นไปใช้ประโยชน์ต่างๆ ภายในวัด
ประเพณีการเล่นน้ำสงกรานต์
มีความเชื่อว่าเป็นการชำระล้างสิ่งที่ไม่ดีที่ผ่านเข้ามาออกไปจากชีวิต รวมถึงยังเชื่อว่าเป็นการช่วยชำระล้างจิตใจ และสิ่งที่เป็นภัยอันตรายต่างๆให้สิ่งที่ไม่ดีเหล่านั้นไหลไปกับน้ำนั่นเอง
ความสำคัญของวันสงกรานต์
วันสงกรานต์เป็นวัฒนธรรมร่วมในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ประเทศเพื่อนบ้านที่จัดเทศกาลสงกรานต์เหมือนกัน ได้แก่ ประเทศลาว ประเทศเมียนมา ประเทศกัมพูชา โดยลักษณะการจัดงานจะคล้ายกัน แต่ก็มีความต่างเล็กน้อยตามพื้นที่ วันสงกรานต์มีความสำคัญในประเทศไทย ดังนี้
- เป็นวันหยุดประจำปี
- ถูกจัดให้เป็นวันครอบครัว
- ถือเป็นการอนุรักษ์วัฒนธรรมไทย
- เปิดโอกาสพบปะสังสรรค์กันระหว่างกลุ่มเพื่อน
ความสำคัญหลัก ๆ ของวันสงกรานต์จะเน้นที่การพักผ่อนหย่อนใจ คนนิยมลางานกลับบ้านต่างจังหวัดมากในช่วงนี้ ถือเป็นช่วงเวลาที่คนในครอบครัวอยู่กันพร้อมหน้าพร้อมตา มีกิจกรรมทำร่วมกัน และมีการทำบุญถึงบรรพบุรุษ สงกรานต์จึงเป็นอีกหนึ่งเทศกาลที่เป็นเอกลักษณ์ของประเทศไทย
บทความน่าสนใจ 12 กิจกรรมยอดฮิตช่วงสงกรานต์
อ้างอิงข้อมูลจาก
